6 Şubat Depremleri’nin ikinci yılı: “Binlerce insan, insanlık dışı koşullarda konteynerlerde yaşamaya devam ediyor”

Türkiye Psikiyatri Derneği, “Depremlerin üzerinden iki yıl geçti. Ve ne yazık ki bölge şartlarının iyileşmesi, temel ihtiyaçlara ulaşılabilir hale gelinmesi beklenirken, bölgede yaşayan insanların en temel haklarından olan barınma, güvenlik, sağlık, eğitim haklarını karşılayamadıklarını ve mağdur olduklarını, eşitliğin ve adalet ihtiyacının sadece depremin yıkımı ile ilgili değil deprem sonrası desteklerde de sağlanamadığını görüyoruz. Binlerce insan, insanlık dışı koşullarda konteynerlerde yaşamaya devam ediyor” açıklamasını yaptı.

Türkiye Psikiyatri Derneği, 6 Şubat depremlerinin ikinci yılı nedeniyle açıklama yaptı. Açıklamada, şunlar kaydedildi:

“6 Şubat Depremleri’nin üzerinden iki yıl geçti. Yaşanılan büyük yıkım ve acının ardından geçen iki yıla rağmen deprem öncesi ve sonrası yaşanan ihmallerin sorumlularının hesap vermediği, adaletin sağlanamadığı, bölgede hala cenazesine ulaşılamayanlar, çadırlarda, konteynerlerde yaşayanlar, temel ihtiyaçlarını karşılayamayanların olduğu, güvenli mekânların oluşturulamadığı gerçeği ile karşı karşıyayız. Depremde yıkılan binalar ile ilgili adalet mücadelesi tüm olumsuzluklara rağmen halen devam ediyor ve tüm sorumlular adalet önünde hesap verene dek mücadele devam edecek.

Olası büyük depremlere müdahale amacı ile Temmuz 2022’de yeni yapılanmaya giden Türkiye Psikiyatri Derneği, ülke tarihimizin en büyük afetlerinden biri olan 6 Şubat Depremleri’nin hemen ardından başlayarak bölgede pek çok faaliyet yürüttü. Dernek üyesi psikiyatristlerimizin beşte biri deprem bölgesinde çalışmak üzere gönüllü oldu. Hızlı planlamalarla depremi yaşayan dört merkezde haftalık dönüşümler halinde gönüllü psikiyatristlerce ruhsal destek sağlandı ve altı ay boyunca bu çalışma düzenli olarak sürdürüldü. Psikiyatrik destek başta tabip odaları olmak üzere bölgede sağlık hizmeti sunan diğer birimlerle koordinasyon içinde yürütüldü.
Psikiyatri hizmetine uzaktan erişim desteği sağlamak üzere gönüllü psikiyatristlerin çalıştığı çevrimiçi görüşme sistemi kuruldu ve bu sistemle, ihtiyacın azaldığının tespit edilmesine kadar hizmet verdi.

Türkiye Psikiyatri Derneği olarak afeti yaşayan insanlarımızın yanındayız. Depremlerin üzerinden iki yıl geçti. En başından bu yana olduğu gibi, bugün de Türkiye Psikiyatri Derneği olarak afeti yaşayan insanlarımızın yanındayız. Ve ne yazık ki bölge şartlarının iyileşmesi, temel ihtiyaçlara ulaşılabilir hale gelinmesi beklenirken, bölgede yaşayan insanların en temel haklarından olan barınma, güvenlik, sağlık, eğitim haklarını karşılayamadıklarını ve mağdur olduklarını; eşitliğin ve adalet ihtiyacının sadece depremin yıkımı ile ilgili değil deprem sonrası desteklerde de sağlanamadığını görüyoruz. Binlerce insan, insanlık dışı koşullarda konteynerlerde yaşamaya devam ediyor. Sadece Hatay’da depremle yıkılan 57 Aile Sağlığı Merkezi’ne karşılık, geçen bunca zaman içinde yalnızca 3 merkez inşa edilmiş durumda. Adıyaman, Kahramanmaraş ve diğer bölgelerde de benzeri sorunlar devam ediyor. İnsanlarımız toz ve çamura bulanmış yaşam alanlarında, sağlık, eğitim hizmetlerine erişmedeki bütün zorluklarla ve acılarıyla bir gelecek kurma mücadelesi içindeler.

Afetlerin felakete dönüşmemesi sorumlu kurumların asli görevidir. Afetlerin felakete dönüşmemesi sorumlu kurumların asli görevidir. Bolu Kartalkaya’da yaşanan yangın felaketi bu konuda hâlâ gerekli derslerin çıkarılamadığını göstermektedir.

Afet sonrasında bir felakete dönüşen ve hala iyileştirilemeyen koşullarla ilgili acil olarak sorumlu kurumları göreve davet ediyoruz.

Afetler öncesi süreçte ise afetlerin büyük insani felaketlere dönüşmemesi için hem devlet kurumları hem afetlerde sağlık ve sosyal hizmetlerin organizasyonu ve sunulmasında görev alan mesleki örgütlerin birbirleriyle koordinasyon içinde hazırlıklarını sürdürmesi gerektiğini vurguluyoruz. Bu amaçla afet öncesi, sırası ve sonrası hizmetlerin planlanabilmesi ve sorunsuz uygulanabilmesi için hizmetlerin tek bir çatı altında toplanmasının uygun olduğunu düşünüyoruz. Bu çatı için de ‘Afet Bakanlığı’ adı altında yeni bir bakanlık oluşturulmasının yerinde olacağını düşünüyoruz. Bu bakanlık altında kurulacak ‘Ulusal Ruh Sağlığı Danışma ve Strateji Oluşturma Kurulu’ ile psikiyatrik ve psikososyal hizmetlerin afetler öncesi, sırası ve sonrasında bütünleşik bir şekilde planlama ve uygulama stratejilerini yürütmesini öneriyoruz. Afet bölgesine destek sunacak illerin Türkiye afet haritalarına bakılarak yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini düşünüyoruz.  

Türkiye afet haritalarına göre önceliklerin belirlenmesinin ve ilk uygulamanın da İstanbul’da acilen yaşama geçirilmesinin mümkün olacağı inancındayız.

Türkiye Psikiyatri Derneği olarak başta Afetlere Hazırlık Müdahale Birimi olmak üzere tüm kurullarımız ile afetlere yönelik hazırlığın ve planlamanın önemini, güvenli mekânların ve güvenli geleceğin kamusal hak olduğunu, kurumlar ile işbirliğine hazır olduğumuzu hatırlatıyor, bir daha benzeri büyük afetlerin felakete dönüşmemesi için sorumluları göreve çağırıyoruz.” (ANKA)